Integratiecursus van een allochtoon in Italie

Terwijl de regen de Arena in Verona verandert in een uit de kluiten gewassen romeinse vissenkom en de straten in Veneziaanse kanalen, waar de auto's als grauwe overdekte gondels hun weg proberen te vinden, leek het mij verstandig om dicht tegen mijn computer aan te kruipen om jullie van wat leesvoer te voorzien vanuit het land dat zojuist heeft besloten om zich te laten besturen door een geface-lifte charlatan met een tandarts-smile (Berlusconi) en een gehandicapte man die door een beroerte niet meer normaal uit zijn woorden kan komen (Bossi).
De afgelopen dagen in Italie werden beheersd door de verkiezingen, althans op televisie en in de kranten. Op de Universiteit sprak men over de gebruikelijke ditjes en datjes, hier in San Zeno het dagelijkse gemompel over het weer en over voetbal en ook mijn teamgenoten leken amper in de gaten te hebben dat er een nieuwe regering gevormd wordt op dit moment. Mijn huisgenootje is niet eens gaan stemmen en keek mij met verbazing aan toen ik haar vroeg wat zij van de uitslag vond..Ze was er niet eens van op de hoogte en met schaamrood op haar kaken knipte ze snel de televisie aan. Hevig ontzet was ze toen ze zag dat rechts had gewonnen! Toen ik haar zei dat ze dan misschien had moeten stemmen snauwde ze mij toe 'wat maakt 1 stem nou uit!'
Dat is wat mij nog wel het meest bevreemd, iedereen die ik spreek is hevig ontdaan dat Berlusconi de verkiezingen, ondanks zijn chronisch liegen en bedriegen toch heeft gewonnen. Ik vraag mij af, als iedereen dit vindt, wie heeft er dan in godsnaam wél op hem gestemd? Mijn vele vragen hierover blijven onbeantwoord, zoals zo vaak waarneer ik iets aan een Italiaan vraag wat ik niet begrijp dan haalt hij zijn schouders op en zegt: 'tsja, zo is Italie nou eenmaal'.

Een van die onbegrijpbare dingen zijn de treinen. Sinds mijn verblijf hier, een kleine twee maanden, is mijn achting voor de NS exponentieel gestegen. Ons treinsysteem is een oase van overzichtelijk reisconfort in vergelijking met het duistere labirint waarin de Italiaanse treinen zicht voortbewegen. Inmiddels, een boete en een aantal vermaningen verder kan ik mij rustig een expert noemen. Zo stond ik laatst op het station aan hele groepen (Italiaanse!) reizigers het verschil tussen twee schijnbaar identieke treinen naar Milaan uit te leggen. Voor de ene trein was een reservering verplicht, voor de ander niet. Als je in de trein met reservering gaat zitten en je hebt niet gereserveerd, dan is je kaartje ongeldig en moet je die dus nogmaals kopen plus een boete van 50 Euro. Handig om te weten, want van de buitenkant zien de treinen er hetzelfde uit.
Een jongeman uit Lecce die slechter Italiaans sprak dan ik en die was weggelopen bij zijn werk in Brescia omdat hij zijn collega's klootzakken vond en onmiddelijk terug moest naar zijn moeder, vroeg mij of hij ook een kaartje in de trein kon kopen. Ook dit probleem had ik zelf al eens meegemaakt (soms zijn alle automaten gewoon dicht en moet je maar zien hoe je aan een kaartje komt). Ik wist hem dus te vertellen dat dit mogelijk was, maar dat je dan zelf naar de hoofdconducteur moet stappen en dat hij je een kaartje verkoopt met een toeslag van 5 Euro. De jongen had het kennelijk niet helemaal begrepen, want toen de trein arriveerde rende hij als een malle naar de machinist voorin de trein, terwijl de hoofdconducteur precies voor mijn neus uit de trein stapte. Ik zei hem dat die sprintende knaap graag een kaartje naar Lecce wilde kopen en vroeg hem of dit mogelijk was. 'Natuurlijk' zei de man 'maar wat is hij in godsnaam aan het doen?' We riepen die jongen terug en de conducteur legde hem uit dat machinisten in Italie over het algemeen geen kaartjes verkopen. De jongen mompelde iets in dialect en haalde uit zijn achterzak een stapel briefjes van 100 en zei dat hij onmiddelijk naar Lecce moest.

Als je in Nederland van Amsterdam naar Rotterdam moet dan kies je 2e of 1e klas en dan rolt er automatisch een kaartje uit het automaat. Als je hier van Rome naar Milaan moet, dan kan je kiezen tussen een x aantal treinen. Hele snelle, die duurder zijn en langzamere treinen, die dus goedkoper zijn. Op het moment dat je de trein neemt, moet je het kaartje stempelen, anders is hij niet geldig. Mijn moeder en ik wisten dit niet en gingen ongestempeld naar Ferrara. De conductrice gaf ons een boete van 50 E. Toen een andere conducteur vervolgens een russisch stel matste die hun kaartjes eveneens niet door het stempelautomaat hadden gehaald (next time stamp, next time stamp), trok ik hem bij zijn haren en vroeg ik hem waarom er hier met twee maten gemeten werd. Hij was het met mij eens, maar zei dat zijn collega liefdesverdriet had dus dat we het haar maar niet kwalijk moesten nemen. Naar de 50 E konden we fluiten.
Een tijdje terug zat ik in de trein naar Pesaro en toen ik de conductrice mijn kaartje overhandigde vroeg ze mij waar mijn andere twee kaartjes waren. Ik zei haar dat ik slechts eén reis maakte dus dat 1 kaartje mij dan ook wel voldoende leek. Gefrustreerd zuchte ze: Nee, vanaf Verona naar Bologna reis je met een Regionale trein, van Bologna naar Pesaro met een Intercity met een verplichte reservering. Twee verschillende treinen plus een reserving: drie kaartjes in totaal. Ik zei haar dat ik uit Nederland kwam en dat het in ons land vrij raar is om voor eén treinreis drie kaartjes te kopen en dat mijn andere twee kaartjes dan waarschijnlijk nog in de machine moesten liggen. Ik kwam deze keer weg met een waarschuwing. Mijn coupé-genoten verzuchtten mij 'wees maar blij dat je uit zo'n overzichtelijk land komt jongen, dit is Italie'
Dat is de houding van iedere Italiaan; ze klagen steen en been over de huidige politieke situatie, over de zondvloed aan zinloze regels, maar veranderen willen ze het niet. Het is een soort nostalgische zelf-ironie, ze maken grappen over hun eigen land, maar ze zijn er donders trots op en zouden nergens anders willen en kunnen leven.

Dit is het land waar verkeersboetes betaald worden bij de sigarenboer, waar iedereen stomdronken achter het stuur kruipt met de dagelijkse dodelijke ongevallen tot gevolg. Het land waar leugenachtige politici keer op keer worden herkozen, waar Roma-Inter belangrijker is dan de toekomst van Alitalia.
Maar Italie is ook het land met de lekkerste en beste wijnen (mijn bezoek aan de wijnbeurs Vinitaly was een groot succes ook al weet ik er nog weinig van), het land waar je door wildvreemden op het eten wordt uitgenodigd, het land waar je voor 15 Euro bij Ac Milan-Arsenal zit.
Na twee maanden hier in Verona begin ik aardig te wennen aan dit land. Ondanks de verschillen integreer ik steeds meer met mijn omgeving. Ik houd de deur open voor vrouwen, maar in een barretje dring ik voor en schreeuw ik om een kopje koffie, anders krijg je hem eenvoudigweg nooit. Schamper kijk ik naar toeristen die in korte broeken met hun melkflesbenen door de straten banjeren, mijn zonnebril houd ik ten alle tijden op, ook binnen en ook als de zon helemaal niet schijnt.
Ondanks mijn veritalianisering noemen mijn vrienden (inclusief mijn compleet gestoorde hoogleraar Geschiedenis vd Journalistiek) me niet voor niets l'olandesino volante, oftewel het vliegende hollandertje. Ik mopper over het brood dat hier maar twee dagen goed blijft, ik maak me boos het feit dat voetbalwedstrijden om de 10 minuten worden onderbroken door reclame, ik riskeer mijn leven omdat ik als enige verwacht dat auto's stoppen bij een zebrapad en ik drink nog altijd gewoon bier in plaats van wijn. Ondanks dat moet ik er nog niet aan denken om terug te keren naar Nederland, er is hier genoeg te doen en ik ga er vanuit dat het zonnetje zich ook weer laat zien binnekort. Niet dat ik mijn kleding hierop zal aanpassen, een korte broek en korte mouwen? Dat is iets voor toeristen..

Liefs uit Verona

ps. Binnekort volgen nog enkele anekdotes, maar daar kan ik jullie niet nu ook nog mee opschepen na dit al veel te lange verhaal!